Na północ od miejscowości Zakroczym wzniesiono Fort I, jeden z fortów tworzących pierwszy, wewnętrzny pierścień Twierdzy Modlin, budowany w latach 1883–1888. Projekt oparto na wzorcowym planie rosyjskiego fortu z 1879 roku (F1879). W okresie 1894–1900 fort przeszedł gruntowną modernizację, a kolejne prace budowlane prowadzono na dziele w latach 1912–1914. Jest to jeden z najciekawszych fortów twierdzy, wyróżniający się 700-metrowym tunelem w przeciwskarpie.

Fort w Zakroczymiu posiada symetryczny narys z dwoma czołami oraz dwoma barkami. Na styku obydwu części czołowych oraz na styku części czołowych z barkami umieszczono kojce skarpowe. Pierwotnie fort posiadał także ceglaną kaponierę w kleszczowo załamanej części szyjowej. Fort otoczono głęboką suchą fosą oraz wysokim wałem.

W szyi wybudowano dwupoziomowe ceglane koszary z osiemnastoma pomieszczeniami, z dużymi oknami. Koszary posiadają dwa wejścia od strony szyi na pierwszym poziomie oraz jedno wejście od strony czoła na drugim poziomie. Na dziedzińcu fortu powstały dwie ceglane, wolnostojące prochownie.

Najprawdopodobniej w części czołowej przeciwskarpa wyposażona została w ceglany mur oporowy z poprzecznicami zwróconymi ku przedpolu. Natomiast cały wał w części barkowej poczynając od kojców skarpowych posiadał mur Carnota. Podobnie w części szyjowej.

Poterny prowadzące do kojców skarpowych wyposażono w małe prochownie połączone szybem windy ze schronami pogotowia na wale. Dodatkowo bliżej części szyjowej powstały symetrycznie dwa dodatkowe schrony z prochowniami. W sumie fort posiada pięć takich dwupoziomowych obiektów.

Podczas modernizacji fortu przebudowano najważniejsze bojowe obiekty ceglane zastępując je umocnieniami betonowymi lub wzmacniając ceglane stropy betonowymi wylewkami. Powstała pełna betonowa przeciwskarpa otaczająca fort na całej linii czołowej i barkowej. Wyposażono ją w szereg pancernych wyjść do fosy. W załamaniach przy kojcach skarpowych powstały strzelnice broni ręcznej. Zamiast zlikwidowanego czołowego kojca skarpowego powstała betonowa kaponiera przeciwskarpowa. Połączona została z wnętrzem fortu poterną poprowadzoną pod fosą, a wykorzystującą częściowo poternę wcześniejszego kojca skarpowego. Było to jednocześnie jedyne przejście do chodników w przeciwskarpie.

W chodnikach przeciwskarpy regularnie rozmieszczono zaczątki galerii kontrminowych. Tunel w przeciwskarpie ma ponad 700 metrów długości. Natomiast długość wszystkich podziemnych chodników fortu oceniana jest na ponad 1000 metrów. Dwa pozostałe ceglane kojce skarpowe wzniesiono od nowa tym razem wykorzystując do tego celu beton. Prowadzące do nich poterny pozostały nadal ceglane.

Wszystkie schrony pogotowia wzmocniono betonem. Przebudowano także wejścia do nich i wejścia do prochowni. Przedłużone zostały tunele prowadzące do kojców skarpowych. Wszystkie te obiekty zabezpieczono za pomocą dużych (ok. 2 metry szerokości) jednoskrzydłowych drzwi pancernych. Podobne elementy zastosowano w fortach II oraz III Twierdzy Modlin. Jedną z wolnostojących ceglanych prochowni połączono z poterną do kojca prawego barku.

Koszary szyjowe nie zostały zmodernizowane. Zabezpieczone je budując przed nimi ogromną, trzykondygnacyjną kaponierę - tradytor o narysie zbliżonym do litery L. Na drugim poziomie umieszczono strzelnice broni ręcznej natomiast trzeci poziom przeznaczono dla artylerii. Kaponiera łączyła się z murem Carnota, który przetrwał w części szyjowej, i tworzyła na styku z nim bramę. Takie dwie bramy były jedynymi wejściami do fortu. Wspomniany mur Carnota został przebudowany i częściowo wzmocniony betonem.

Wielka Wojna

Podczas I wojny światowej fort w Zakroczymiu nie znajdował się na głównej linii niemieckiego ataku. Armia pruska nacierała od strony umocnień sektora pomiechowskiego, czyli fortów grupy Carski Dar, Czarnowa i Goławic. Tam główne natarcie rozpoczęło się 13 sierpnia 1915 roku. Natomiast atak z północy, z kierunku Kroczewa w stronę Zakroczymia, był prowadzony stosunkowo słabymi siłami, mającymi związać walką wojska rosyjskie, ale bez celowego przełamania frontu. W dodatku Kroczewo okazało się być silnie umocnione pasem fortyfikacji zewnętrznego pierścienia fortów, wzmocnionego szerokimi strefami zasieków i umocnień polowych. Ataki na fortyfikacje tego sektora rozpoczęto dopiero wieczorem 17 sierpnia, po udanym szturmie na Carski Dar. Przez cały dzień 18 sierpnia trwały walki o forty od X do XIII. Ostatecznie wojska rosyjskie opuściły fortyfikacje, ale ostrzeliwały porzucone umocnienia co nie wyrządziło szkód prusakom ale też nie pozwoliło im na zajęcie terenu. Przełom nastąpił w zasadzie tuż przed kapitulacją twierdzy, kiedy to walki na wschodzie były już w rozstrzygnięte. W godzinach porannych 19 sierpnia, oddziały złożone głównie z landsturmu, zajęły forty X, XI i XII. Po południu tego samego dnia, po krótkiej walce, padł fort w Zakroczymiu. Niemieckie oddziały wręcz ścigały się aby nadrobić czas i czym prędzej dostać się do rdzenia upadającej Twierdzy Nowogeorgiewsk. Generał Bobyr, rosyjski obrońca twierdzy, podpisał kapitulację nad ranem 20 sierpnia 1915 roku.

Okres międzywojenny

W okresie międzywojennym polskie wojsko przygotowywało plany obrony Obozu Warownego Modlin na pasie porosyjskiego, zewnętrznego pierścienia fortów. Opracowano nawet w tym celu w 1926 roku projekty budowy szeregu umocnień polowych. Ostatecznie, ze względów finansowych, nie zdecydowano się na tak szeroko zakrojone prace. Do nadchodzącej wojny przygotowywano się w rzeczywistości dopiero od wiosny 1939 roku. Wtedy to na fortach w Zakroczymiu, Kosewie i Pomiechówku wybudowano stanowiska dla polskiej artylerii. Dostosowano wybrane strzelnice starych tradytorów do montażu ówczesnych armat polowych 75mm oraz armat przeciwpancernych 37 mm Bofors, a także do ustawienia ciężkich karabinów maszynowych. Linię starych fortów uzupełniono w czerwcu czterema betonowymi schronami bojowymi na ckm tzw. urbanami.

Na forcie w Zakroczymiu zmiany wykonano w piętrowym, betonowym tradytorze, górującym na szyją fortu. Więcej na temat tych prac można przeczytać w artykule: Tradytory "Last minute" - Rzecz o modernizacji dzieł fortecznych w 1939 roku.

II wojna światowa

Po wybuchu II wojny światowej, niemiecki atak na Modlin rozpoczął się 10 września 1939 roku. Już następnego dnia Niemcom udało się przełamać obronę fragmentu odcinka zakroczymskiego i zająć miejscowość. Polskie jednostki zdołały jednak odbić Zakroczym. 18 września wojska niemieckie po raz pierwszy próbowały zdobyć twierdzę modlińską. 25 września nastąpił nieudany atak dywizji pancernej na pozycję "Zakroczym". Atak ten powtórzono dwa dni później. 28 września wojskom pancernym udało się przełamać polską obronę i zająć Zakroczym. Dowódca obrony twierdzy gen. Wiktor Thommée był już w tym czasie w trakcie pertraktacji o poddaniu twierdzy. Oficjalny akt kapitulacji odbył się o godzinie 14:00 w okolicy miejscowości Boża Wola.

Z dniem kapitulacji wiąże się najtragiczniejsza historia fortu. W czasie gdy polscy obrońcy fortu przygotowywali się do złożenia broni, na teren fortu wszedł niemiecki oddział piechoty i otworzył ogień do naszych żołnierzy. Brutalni, niemieccy esesmani zamordowali na miejscu kilkudziesięciu obrońców. Część z nich spłonęła żywcem od ognia miotaczy płomieni. Wielu jeńców po prostu rozstrzelano stawiając ich pod murem. Zginęło także wielu cywilnych mieszkańców Zakroczymia. Nasze straty w tym brutalnym mordzie ocenia się na ok. 500 żołnierzy i 100 cywilów.

Więcej na ten temat można przeczytać w licznych artykułach wyszukując hasło "zbrodnia w Zakroczymiu".

Po wybuchu Powstania Warszawskiego Niemcy utworzyli na terenie fortu obóz, w którym przetrzymywali w sumie ok. 30 tys. osób. Byli to deportowani z Warszawy mężczyźni w wieku od 14 do 60 lat. Przebywali w okropnych warunkach, częstokroć bez ubrań lub tylko w bieliźnie. Mieszkańcy Zakroczymia i okolic z narażeniem życia starali się pomóc więźniom przemycając na teren fortu ubrania i żywność. Na lewym wale fortu znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona więźniom obozu oraz ludziom niosącym im pomoc.

Więcej na ten temat można przeczytać w licznych artykułach wyszukując hasło "rodzina zakroczymska".

Współcześnie

Po II wojnie światowej, w roku 1950, fort przekazano formalnie dowództwu wojsk lotniczych na cele magazynowe. W roku 1969 Waldemar Łysiak napisał pracę pt. "Możliwości adaptacji zabytków fortyfikacji nowożytnej na przykładzie fortu 1 w Zakroczymiu". Niestety nikt nigdy nie wykorzystał tej pracy w celu realizacji. Fort był wtedy w doskonałym stanie. Przetrwał obie wojny bez absolutnie żadnych zniszczeń (oprócz murów Carnota). Zachowały się wszystkie elementy pancerne. Część nawet do dzisiaj.

Niestety fort w czasach PRLu doczekał się "modernizacji". Tym razem była to czysta dewastacja - splanowano dwa wały forteczne: wał prawego barku i lewej części czoła. Na uzyskanych w ten sposób przestrzeniach postawiono parterowe magazyny i warsztaty. Częściowo zniszczono nasyp na jednej z prochowni

W roku 1986 przygotowano kartę ewidencji zabytków dla fortu. Obiekt wówczas znajdował się w rękach Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej Zakroczym, zajmującej się przetwórstwem owocowo-warzywniczym. Umocnienia używano jako magazyny, a w jednej z prochowni działała pieczarkarnia.

Na zapolu fortu od wielu lat mieści się składowisko odpadów komunalnych gminy Zakroczym. Powoduje to, że szanse na turystyczne wykorzystanie fortu praktycznie spadły do zera. Niestety dzieje się tak mimo bardzo atrakcyjnej lokalizacji fortu pomiędzy trasą na Gdańsk (droga nr 7) a trasą na Płock (droga nr 62).

W 1998 roku dotychczasowy dzierżawca fortu - Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna - wykupiła część terenu. Rok później wykonano "rekultywację" terenu oraz nielegalną wycinkę drzew. Przy okazji tych prac skradziono bezcenne drzwi pancerne z przeciwskarpy. Drzwi były w bardzo dobrym stanie, a przede wszystkim były wszystkie tak jak pozostawili je Rosjanie. Oczywiście nikt nie zauważył tej kradzieży, gdyż jak wiadomo tyle ton złomu ciężko zauważyć na tak sporym terenie... Winnych kradzieży oczywiście nie ustalono.

Niestety dalszy los fortu był zagrożony. Istniały plany wybudowania tutaj spalarni śmieci bądź zakładu utylizacji odpadów komunalnych. W sprawie tej doszukano się bardzo wielu nieprawidłowości. Mieszkańcy Zakroczymia protestują przeciwko tej inwestycji, która w świetle prawa będzie nielegalna. Doszło nawet do kuriozalnej sytuacji, gdy jedna z protestujących osób została oskarżona przez inwestora o działanie na jego niekorzyść i wytoczona została w sądzie sprawa o odszkodowanie. Tymczasem inwestor zastępczy, firma Carolinex, sama popadła w kłopoty finansowe a tereny, które wykupiła w okolicy fortu, zostały wystawione na sprzedaż przez komornika.

W roku 2000 fort został wpisany do rejestru zabytków (Fort I „Zakroczym” (Twierdza Modlin), 1878-80, nr rej.: A-948 z 24.01.2000).

Fort aktualnie jest własnością prywatną. Teren jest ogrodzony i pilnowany, chociaż nie jest zagospodarowany w żaden sensowny sposób. Tradytor jest zamknięty, koszary częściowo zamknięte. Chodniki i kaponiery są otwarte. Wszystkie elementy są w dobrym stanie.

Fort jest zamknięty dla indywidualnego zwiedzania. Można zorganizować wycieczkę z przewodnikiem Panem Maciejem Kostrzewskim, który najlepiej zna historię fortu i okolic - jest rodowitym mieszkańcem Zakroczymia, historie przez niego opowiadane dotyczą bezpośrednio także jego rodziny i sąsiadów.